Muzeum Historyczne w Sumgait

Sumgait [azer. Sumqayıt] jest położone na północ od Baku. Jak każde szanujące się miasto także posiada własne muzeum regionalnym. Dziś kilka słów o tym przybytku wiedzy. 

Dzisiaj powrócimy zatem do mojego ulubionego tematu, czyli muzeum regionalnego. Nie będzie to recenzja, bo każdą taką instytucji kultury lubię na swój sposób. Raczej relacja i to niezbyt lotna ze względu na to, że minęło już kilka dni od tej pamiętnej wizyty. Mam nadzieję, że zachęcę. Koniec zatem wstępu. Zaczynajmy!

Sumgait jest stosunkowo młodym miastem. Założone w roku 1949 roku jako miejsce dla przemysłu.  Po upadku komunizmu fabryki zamknięto. Teraz zamiast przemysłu mieszkańcy miasta stawiają na turystykę i plażing. Socrealistyczne budownictwo miesza się z tym nowoczesnym, kiczowato-kurortowym. Mnie się to bardzo podoba. Warto, przynajmniej dla mnie, przyjechać dla plaży, ale także, aby posmakować qutab (inny rodzaj kete), czyli placków z mięsem albo zieleniną.

Symbol Sumgait.

Wszystkie przemiany gospodarcze, społeczne i polityczne odbijają się w samej wystawie muzeum regionalnego. Sama instytucja została ustanowiona pod koniec lat 60-tych. Budynek również natchniony jest latami 70-tymi. Zapłaciłam za wstęp 2 manata, to cena dla obcokrajowców, chociaż podejrzewam, że mogłam udawać Azerbejdżankę i kupić bilet za 50 qepi. Jednakże nie żałuję, bo pan oprowadził mnie iście po królewsku. 

Muzeum Historyczne w Sumgait.

Po pierwsze wystawa zajmuje dwie kondygnacje. Mój przewodnik, pracownik muzeum, oprowadzał mnie po azerbejdżańsku! Powiedzmy, że troszkę rozumiałam, a więcej się jednak domyślałam. Na parterze znajdowały się takie jakie wątki jak: wizyty w Sumgait Heydara Aliyeva (jako osobę z partii w latach 70-tych oraz już jako prezydent już Azerbejdżanu w 90-tych i na początku XXI w.), zdjęcia powstawania miasta, opakowania po proszkach i ubrania, które produkowano w mieście. Mnie zaciekawiły mnie prezenty od miast partnerskich, które ustawione są pod  złotym drzewem. Owa rzeźba łączy dwie kondygnacje. To zresztą bardzo ciekawy zabieg wystawienniczy. 

Prezenty z miast partnerskich.

Na drugiej kondygnacji pokazana są najważniejsze symbole oraz wydarzenia, nie tylko dla Sumgait, ale także dla całego Azerbejdżanu. Mamy zatem ujęcie regionalne wielkiej historii. Budowę socjalistycznego miasta pośrodku niczego, wojnę ojczyźnianą, konflikt z Armenią o Karabach czy masakrę 20 Yanvar. Z gablot patrzą na nas zdjęcia bohaterów, którzy zginęli albo wykazali się bohaterstwem. Imiona i nazwiska oraz ich krótkie biogramy. Często byli to młodzi ludzie.

Z drugiej strony jest też więcej pogody, optymizmu. Przedstawienie bohaterów dnia codziennego. Doktorów, nauczycieli, sportowców, którzy służyli mieszańcom Sumgait. Czarno-białe zdjęcia z występów czy dyplomy przewodników pracy. Na wystawie znalazło się miejsce dla pokazania wnętrza tradycyjnego azerbejdżańskiego domu oraz pokoju z lat 50-tych. 

Chciałam zapytać mojego przewodnika o ludność armeńską w Sumgait, ale stwierdził on, że wszyscy się wyprowadzili. Jedynym akcentem o wydarzeniach z roku 1988 były dwie książki, których tytuły sugerowały na to, że konflikty etniczne w Azerbejdżanie  były wynikiem działania rosyjskich służb. 

Na wystawie były prezentowane książki o Sumgait. Na fotografii te które dotyczyły konfliktu z Armenią.

Warto zauważyć, że prehistoria ograniczyła się jedynie do dwóch małych gablot, w którym znajdowały się obiekty z znalezisk. Także prezentowana była mała gablota z pieniędzmi, papierowymi i monetami, głównie jednak z okresu Związku Radzieckiego. 

Bardzo polecam muzeum w Sumgait. Wystawa bardzo dobrze oświetlona i ciekawa jeżeli chce się więcej dowiedzieć o życiu miasta. Bardzo miły pan przewodnik, który starał się do mnie oprowadzać. Oczywiście tych, którzy spodziewają się tutaj obiektów na skalę światową, Mona Lisy czy Słoneczników, muszę rozczarować. Eksponatami są tutaj rzeczy, które są ważne dla mieszkańców Sumgait i ich tożsamości regionalnej. 

Ps. Do Sumagait z Baku można się dostać pociągiem, ale także warto znaleźć maszrutkę z dworca autobusowego albo z stacji metra 20 Yanvar. Cena przejazdu maszrutką 80 qepi. [stan na 8.07.18]